Het wolkenspel boven Normandië
In Normandië kleurt de hemel elke seconde anders, alsof de lucht zichzelf voortdurend herschrijft. Van donkergrijs tot melkwit, met zonnestralen die als zoeklichten door de wolken prikken in een spel van licht en donker, zo intens dat het mij stil maakt.
Ik begrijp nu waarom de grootste schilders hier hun schildersezel opzetten en hun ogen de kost geven. En waarom bezoekers op de landingsstranden zomaar beginnen te huilen.
Zo ook ik…
Niet op het strand, maar in een kleine, donkere zaal tijdens een museumfilm over D-Day. Het scherm lichtte op en een Amerikaanse oorlogsveteraan verscheen in beeld. Hij vertelde met bevende stem en tranende ogen:
“Ik sprong als 19-jarige in het water. Bleef een seconde of twee onder. Iemand trok me naar boven. Ik had niets meer. Alles kwijt. Ik besefte: op deze omstandigheden zijn we niet voorbereid.”
Zijn woorden sloegen in, als donderslag bij heldere hemel. Ik was evenmin voorbereid op deze intro van luttele seconden. Ik heb er in stilte geweend om wat zij toen meemaakten, om het verdriet en het trauma dat levenslang bleef kleven aan wie overleefde en zo ook aan de daaropvolgende generaties. En ik kreeg er kippenvel bij het voelen van hun fierheid over hun aandeel in de bevrijding.
Iets van mij af zat mijn dochter. Toen het licht weer aansprong, keek ze me aan, glimlachend omdat ze me zo goed kent. “Was het zover, mama?” Ik knikte. “Ja, lieverd. Ik heb geweend.” En ze lachte bevestigend.
Toen we het museum uit wandelden, schitterde de zon aan een helderblauwe hemel. Beneden in het dorp weerklonk het gezang van militairen tijdens een herdenking. En op deze tonen tuurde ik, stilzwijgend mijn ogen drogend, vanaf de hoogte op de klif naar de zee, naar de landingsstranden.
Later die dag schonk de hemel ons de mooiste zonsondergang. We zaten op een rijtje, benen bengelend boven de klotsende golven aan Gold Beach. De lucht kleurde oranje, goud, intens. Even was er niets anders, alleen de stilte van het kolkende water en die ene zwaluw die maar rondom ons heen en weer bleef scheren over het water, als een magistrale Britse vliegenier. Ik dacht ineens aan de zin die ik die ochtend in het hotel las:
“Même les jours gris nourrissent les plus belles fleurs. Chaque goutte de pluie est une promesse de renouveau.”
Zoveel leed, en toch… vreugde.
Zoveel donker, en toch… de felste zonnestralen.
Zoveel geschiedenis, en toch… de warmste toekomstgloed.
En zo kleurt het wolkenspel boven Normandië de reis van elke bezoeker. Met een wolkenspel dat ademt. Zwaar, dan weer open. Zoals wij, zoals onze verhalen.
Wat een voorrecht om te mogen kijken, te voelen en aan mijn kinderen door te geven wat hier is gebeurd, wat nooit vergeten mag worden. Dat ook de donkerste wolken bij het leven horen. Dat geschiedenis niet alleen in boeken leeft, maar hier zo voelbaar is in natuur, in beelden, in stilte. En dat zij deze herinnering mogen meenemen, als een penseelstreek in het prachtige schilderij van hun leven.
Liefs,
Iris
Columns uit het leven gegrepen, voor The Optimist